zondag 19 oktober 2008

Journalistiek over multiculturele thema's: all round versus gespecialiseerd

Het Minderhedenforum organiseerde zaterdag 11 oktober een Open Forumdag in Antwerpen. Onder het motto ‘Vlaanderen, we kunnen’ debatteerden meer dan 500 deelnemers over thema’s zoals school, werk, discriminatie en diversiteit. Voor etnische minderheden was dit congres een uitgelezen kans om ook hun stem te laten horen aan de politiek. Ambassadeur van het Europese jaar voor de Interculturele Dialoog, Ronny Mosuse, gaf het openingswoord in de Antwerp Expo. Hij beet de spits af met een persoonlijk verhaal over hoe hij zijn jeugd als kleurling in België beleefde.

Ik had me ingeschreven voor de workshop ‘Journalistieke Kwaliteit en Interculturaliteit’. ‘Berichtgeving over de multiculturele samenleving kan het best in handen komen van gespecialiseerde journalisten’, was de mening van Katleen De Ridder van het Minderhedenforum. Aangezien multiculturele thema’s complex zijn, pleit ze voor een doorgedreven expertise. Bij journalisten gespecialiseerd in multiculturele thema’s is de psychologische afstand ook kleiner, waardoor er minder kans is op vertekening in het nieuwsbericht.

De trend naar all round journalistiek is weliswaar een feit. Hierbij weet de journalist weinig over veel. Hij moet van alles op de hoogte zijn, maar is nergens in gespecialiseerd. Blijkbaar ontbreekt het in de media aan geld en tijd om ook gespecialiseerde journalisten te trainen.

Na de uiteenzetting van De Ridder traden Pieter Knapen (VRT nieuwsdienst) en Eric Goens (VTM nieuwsdienst) in debat met elkaar. Moderator van de discussie was professor Nico Carpentier. De geschreven pers bleek uiteindelijk niet vertegenwoordigd. HLN columnist Luc Vanderkelen daagde immers niet op.

Volgens Katleen De Ridder steken de hoofdredacteurs hun kop in het zand. Zij zagen geen probleem met de beeldvorming van etnisch-culturele minderheden in de media. Af en toe was het gewoon VRT versus VTM. Zo kon Eric Goens het niet laten meermaals zijn Turkse nieuwsanker Faroek Ozgunes aan te halen als voorbeeld dat VTM goed bezig is. Ozgunes was trouwens aanwezig in het publiek. ‘VTM heeft zónder de Cel Diversiteit een nieuwsanker van allochtone origine, in tegenstelling tot de openbare omroep’, aldus Goens. Knapen reageerde: ‘Een nieuwsdienst draait niet enkel om een gezicht, wij hebben achter de schermen veel allochtone medewerkers’.

Multiculturaliteit, interculturaliteit en diversiteit blijven complexe thema’s waarover je kan blijven discussiëren. Wat ik vooral van deze boeiende ochtend heb onthouden is dat mannelijke bio-ingenieurs die voor een carrière in de journalistiek kiezen, gegarandeerd een job krijgen bij de VRT! Het gaat hier om de nieuwste vorm van positieve discriminatie. Het medialandschap wordt vandaag immers meer en meer ingepalmd door vrouwelijke all round journalisten.

Links:
Minderhedenforum
Indymedia.be

3 opmerkingen:

kris. zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
kris. zei

‘Berichtgeving over de multiculturele samenleving kan het best in handen komen van gespecialiseerde journalisten’

Twee bedenkingen die dan bij me opkomen:

-Wat beschouw je als berichtgeving over multiculturele samenleving? Het lijkt me een eerder een vaag paraplubegrip dan een welomlijnde journalistieke tak, zoals de wetenschaps- of sportberichtgeving dat is.

- Hierbij aansluitend: indien je stelt dat de berichtgeving over de multiculturele samenleving in handen moet komen van gespecialiseerde journalisten, zeg je eigenlijk dat je een bepaalde expertise moet hebben om aan zulke berichtgeving te kunnen doen. Ik kan me voorstellen dat je best over de nodige expertise beschikt als je een artikel moet schrijven over een gespecialiseerd wetenschappelijk fenomeen. Ik zie echter niet zo goed over welke expertise iemand die over de samenleving schrijft, zou moeten beschikken. Tenzij je onder die expertise een bewustzijn inzake de problematiek van de beeldvorming van personen van allochtone origine beschouwt.

Ik ben het eens met het feit dat er iets schort aan de berichtgeving van etnisch-culturele minderheden in de media. Ik denk echter dat een inclusieve oplossing beter zou zijn dan een exclusieve: ipv enkele 'specialisten' op te leiden, kan je beter voor een algemene vorming bij journalisten zorgen.

Concreet: een vak waarin wordt gewezen op mogelijke vooringenomenheid van de toekomstige journalist [niet enkel op vlak van etnisch-culturele minderheden, maar ook op vlak van gender, leeftijd, etc.] lijkt me een goed alternatief voor de multiculturele journalistspecialist.

[Trouwens: een interessant onderwerp & goed om eens over na te denken!]

Linl zei

Katleen De Ridder van het Minderhedenforum vergeleek de complexiteit van interculturaliteit met de complexiteit van de Belgische politiek. Redacties sturen volgens haar ook geen leek naar de Wetstraat.

Dit is niet mijn mening.

De VRT werkt met een deontologisch dagboek, waarin ook enkele richtlijnen staan in verband met het thema diversiteit. Dit lijkt me een goed begin om vooroordelen weg te nemen. VTM heeft dit niet. Maar inderdaad, zoals Kris zegt, lijkt het me al een grote stap verder als de journalist zich bewust is van zijn ‘gekleurde bril’. Zo selecteren journalisten altijd vanuit een bepaald referentiekader en is taal verre van neutraal.

Maar ook wijst De Ridder op ‘psychologische afstand’. De afstand tussen de journalist en het thema veroorzaakt fouten in de berichtgeving alsook eenzijdige verslaggeving. En dit brengt dan een bepaalde beeldvorming met zich mee.

Onder multiculturele thema’s versta ik alles wat te maken heeft met typische problemen die zich voordoen bij bepaalde etnische groepen, maar ook standpunten die worden ingenomen. Het gaat om een heel brede waaier aan thema’s, zoals werkloosheid, integratie, criminaliteit maar ook besnijdenis, creationisme, religieuze en culturele tradities. Dit zijn allemaal zeer complexe vraagstukken die met nodige neutraliteit maar ook met voldoende achtergrondkennis behandeld moeten worden.